ساعت و تقویم ایران

نقش‌برجسته گچی شیر، یکی از آثار هنری برجای‌مانده از دوران پادشاهی دودمان ساسانی در ایران است که به‌خوبی بیانگر سبک خاص، نمادپردازی و زیبایی‌شناسی این دوره‌ تاریخی می‌باشد. در این نقش، شیر با بدنی عضلانی، چشمانی درشت و یالی پیچ‌خورده به‌صورت برجسته از زمینه گچ جدا شده و در حالتی هشداردهنده و آماده برای یورش دیده می‌شود. در فرهنگ ساسانی، شیر نمادی از قدرت، سلطنت، شجاعت و حفاظت بود؛ و در کنار دیگر نمادهای شاهی، جایگاهی برجسته در هنر و معماری این دوران داشت.

این اثر احتمالاً بخشی از تزئینات یک بنای اشرافی یا کاخ سلطنتی بوده که برای نشان دادن اقتدار پادشاه و نظم کیهانی در طراحی فضایی آن به‌کار رفته است. استفاده از گچ، که ماده‌ای قابل انعطاف و محبوب در هنر تزیینی ساسانیان بود، به هنرمندان اجازه می‌داد نقش‌مایه‌هایی دقیق و پرجزئیات خلق کنند. نمونه‌هایی مشابه این نقش‌برجسته در کاخ‌های فیروزآباد، بیشاپور و تیسفون دیده می‌شود که همگی گواهی بر مهارت بالای هنرمندان ایرانی و عظمت فرهنگی دوران پادشاهی ساسانی در ایران هستند. این نقش‌برجسته نه‌تنها یک اثر هنری است، بلکه بخشی از زبان تصویری و ایدئولوژی بصری آن تمدن دیرینه محسوب می‌شود.